Η εγκυμοσύνη προκαλεί κάποιες σημαντικές μεταβολές στο καρδιαγγειακό σύστημα της γυναίκας, οι οποίες είναι αναστρέψιμες μετά τον τοκετό.
Σε φυσιολογικές συνθήκες λοιπόν ο όγκος αίματος της εγκύου αυξάνεται σταδιακά έως και 50% σε σχέση με τα επίπεδα αυτού πριν την εγκυμοσύνη. Αυτή η αύξηση οφείλεται περισσότερο στην κατακράτηση νατρίου και νερού και λιγότερο στην αύξηση της παραγωγής ερυθρών αιμοσφαιρίων. Υπολογίζεται ότι κατά την εγκυμοσύνη κατακρατούνται 6-8 λίτρα νερού. Ως συνέπεια έχουμε την εμφάνιση της ήπιας αναιμίας της κύησης.
Καρδιακή παροχή ονομάζεται ο όγκος του αίματος που εξωθεί η καρδιά σε ένα λεπτό. Η καρδιακή παροχή αυξάνεται στην εγκυμονούσα κατά 40% περίπου. Εντυπωσιακή είναι η αιματική ροή προς τη μήτρα, η οποία ξεκινάει να είναι 3% της συνολικής παροχής στο 1ο τρίμηνο και φτάνει έως το 20% στο 3ο τρίμηνο. Πρακτικά αυτό παραπέμπει στις ολοένα και αυξανόμενες ανάγκες του κυήματος που λίγο πριν τον τοκετό φτάνει να απορροφά το 1/5 της συνολικής καρδιακής παροχής!
Η καρδιακή συχνότητα αυξάνει προοδευτικά κατά την κύηση, 10-20 παλμούς το λεπτό. Η συστολική αρτηριακή πίεση (μεγάλη) ελαττώνεται αρχικά στο 1ο τρίμηνο και από το μέσον της κύησης αρχίζει να επανέρχεται στα αρχικά επίπεδα. Η διαστολική (μικρή) ελαττώνεται ακόμα περισσότερο.
Η εγκυμοσύνη επηρεάζει επίσης τον πηκτικό μηχανισμό με το συνολικό αποτέλεσμα να ευνοεί την θρόμβωση (υπερπηκτικότητα).
Αξιολόγηση καρδιακής λειτουργίας της εγκύου
Η αξιολόγηση της καρδιακής λειτουργίας στην κύηση οφείλει να λαμβάνει υπόψη όλες τις μεταβολές που επισυμβαίνουν στην ανατομία και τη φυσιολογία της γυναίκας. Συμπτώματα όπως η κόπωση, η ελαττωμένη ανοχή στην άσκηση, η δύσπνοια, η ορθόπνοια (δύσπνοια στην κατάκλιση) είναι αναμενόμενα σε μια φυσιολογική κύηση . Αρκετά συχνά παρατηρούνται ζάλη λόγω υπότασης, λιποθυμικά επεισόδια και αίσθημα παλμών που συνήθως δεν οφείλονται σε σοβαρή αρρυθμία. Η λήψη ενός προσεκτικού ιστορικού και η κλινική εξέταση μπορούν να διαχωρίσουν τα συμπτώματα μιας φυσιολογικής κύησης από αυτά που υποδηλώνουν εμφάνιση ή εξέλιξη καρδιακού νοσήματος.
