Είναι σαφές ότι η φυσική δραστηριότητα έχει ευεργετικές επιδράσεις στο καρδιαγγειακό σύστημα όπως επίσης και στο μυοσκελετικό, στο ανοσοποιητικό, στο μεταβολισμό και αλλού.
Με τον όρο αθλητική καρδιά εννοούμε τις προσαρμοστικές μεταβολές που επισυμβαίνουν στην καρδιά ενός ατόμου που συμμετέχει συστηματικά σε αθλητικές δραστηριότητες. Η αναδιαμόρφωση του καρδιακού μυός ανταποκρίνεται στις ανάγκες προπόνησης , όπως συμβαίνει άλλωστε και με τους σκελετικούς μύες.
Η σωματική άσκηση μπορεί να διακριθεί σε 2 βασικές μορφές, ανάλογα με την επίδρασή της στο μήκος και την τάση των σκελετικών μυών. Τη δυναμική ή ισοτονική άσκηση, όπως το τρέξιμο και η κολύμβηση και τη στατική ή ισομετρική άσκηση τυπικό παράδειγμα της οποίας είναι η άρση βαρών. Οι περισσότερες αθλητικές δραστηριότητες είναι συνδυασμοί αυτών των δύο τύπων. Οι μεταβολές στη δομή και τη φυσιολογία της λειτουργίας της καρδιάς είναι διαφορετικές για κάθε μορφή άσκησης, διαφορετικές από αθλητή σε αθλητή και όχι πάντα ανάλογες στην ένταση και στη διάρκεια της δραστηριότητας .
Κάποια από τα πιο αδρά χαρακτηριστικά μιας αθλητικής καρδιάς είναι τα εξής:
1)αύξηση των διαστάσεων των καρδιακών κοιλοτήτων
2)αύξηση του πάχους των τοιχωμάτων της ( φυσιολογική υπερτροφία)
3)ελάττωση του καρδιακού ρυθμού στην ηρεμία( βραδυκαρδία). Ακραίο παράδειγμα ο νικητής του ποδηλατικού γύρου της Γαλλίας στον οποίο μετρήθηκαν 22 παλμοί/λεπτό στην ηρεμία.
Όλες αυτές οι μεταβολές είναι φυσιολογικό επακόλουθο της άθλησης και χαρακτηρίζονται καλοήθεις αν συμβαίνουν εντός κάποιων συγκεκριμένων ορίων. Τα φυσιολογικά όρια των αλλαγών αυτών απαιτούν προσεκτική αναγνώριση. Τα καρδιαγγειακά συμβάματα που ακούμε κατά καιρούς σε χώρους άθλησης, δεν οφείλονται στην αθλητική καρδιά αλλά σε αδιάγνωστα καρδιακά νοσήματα ( μυοκαρδιοπάθειες , καναλοπάθειες ).
Η ιατρική εξέταση των συμμετεχόντων σε αθλητικές δραστηριότητες κρίνεται λοιπόν απαραίτητη προ της έναρξης αυτής, αλλά και σε τακτά χρονικά διαστήματα. Άλλωστε ο αθλητισμός και η υγεία είναι έννοιες αλληλένδετες και συμπληρωματικές.